۶×۶. شماره‌یِ بُعدی

شماره‌یِ بُعدی بندی اسمی‌ست که انـدازه‌یِ سطح یا گنجایشِ پدیده‌ای را نشان می‌دهد. در پارسی، شماره‌هایِ بُعدی دارایِ ساختارهایِ زیر هستند:

  1. دومین و سومین شماره‌یِ آمارشیِ می‌توانند شماره‌یِ آمارشیِ نخست را نشان‌بخشی کنند. برایِ این کار باید نشان‌ها را به عنوانِ قیدِ مکان (به چهره‌یِ بندِ برنهشتی با پیش‌نهشت‌هایِ /dær/ و /ændær/) آورد:

    دو متر در چهل سانتیمتر /do metr dær ʧehel sɒntimetr/

    سه در پنج در شش /se dær pænʤ dær ʃeʃ/

    عکسِ شش در چهار /ʃeʃ dær ʧæhɒr/

    جایِ ایشان پانزده روز اندر پانزده روز /pɒnzdæh ruz ændær pɒnzdæh ruz/ است.

    از دفترِ «حدود العالم» (سده‌یِ چهارم خورشیدی)

    چنان که حکایت کنند گزی در گزی /gæz-i dær gæz-i/ به یک دینارِ سرخ بر آمده است.

    از دفترِ «مجمل التّواریخ و القصص» (سده‌یِ ششم خورشیدی)

  2. هم‌نشانیِ زنجیره‌ایِ به یاریِ میان‌وندِ /-ɒ-/:

    بید را سایه‌ای‌ست میلامیل /mil-ɒ-mil/

    جوی را دیده‌ای‌ست مالامال

    ابوالفرجِ رونی (سده‌یِ پنجم و ششم خورشیدی)

دیدگاهتان را بنویسید