۱۲•۳. Nominalpartizip

Als Nominalpartizipien werden infinite Verbformen bezeichnet, die durch Apophonie (indoeuropäischer Ablaut) aus bestimmten Verbalwurzeln und Präsenspartizipien gebildet werden (siehe 1•e•a.). Sie sind keine Konstituenten von Verbalphrasen, werden im Persischen aber beim Aufbau von Nominal- und Adjektivphrasen beobachtet.

Inhaltsverzeichnis

a. Aufbau

  1. Ablaut der Phonemfolgen /ær/ und /or/ zu /ɒr/ in der Derivation von Nominalpartizipien aus Verbalwurzeln:

    /kær/ → /kɒr/ کار

    /bor/ → /bɒr/ بار

    /xor/ → /xɒr/ خوار

  2. Ablaut des finalen Vokals /ɒ/ zu /un/ in der Derivation von Nominalpartizipien aus Präsenspartizipien:

    /æfsɒ/ → /æfsun/ افسون

    /æfzɒ/ → /æfzun/ افزون

    /ɒzmɒ/ → /ɒzmun/ آزمون

    /nemɒ/ → /nemun/ نمون

    /sɒ/ → /sun/ سون

  3. Relativ unregelmäßige Mutation in der Derivation von Nominalpartizipien aus Verbalwurzeln:

    /ɒvix/ → /ɒvæng/ آونگ

    /færhix/ → /færhæng/ فرهنگ

    /bor/ → /borin/ برین

    /mor/ → /mærg/ مرگ

    /neʃæs/ → /neʃimæn/ نشیمن

    /pær/ → /pærvɒz/ پرواز

b. Anwendung

  • Als Nomina Actionis:
    1. Durch Substantivierung:

      اگر آزمون /ɒzmun/ را یکی خورد زهر

      از آن خوردن‌ش درد و مرگ /mærg/ است بهر

      Firdausi (10. – 11. Jh. n. Chr.)

    2. Mit den Suffixen /-eʃ/, /-iʃ/, /-eʃt/ und /-eʃn/:

      مردِ سرهنگ از آن نمونشِ /nemuneʃ/ راست

      از سرِ خونِ آن صنم بر خاست

      Nisami Gandjavi (12. – 13. Jh. n. Chr.)

      دلی باید اندیشه را تیز و تند

      برینش /borineʃ/ نیاید زِ شمشیرِ کند

      Nisami Gandjavi (12. – 13. Jh. n. Chr.)

  • Als Nomina Loci, durch Substantivierung: /neʃimæn/ نشیمن
  • Als Nomina Patientis:
    1. Durch Adjektivierung: /æfzun/ افزون, /borin/ برین

      چون برید و داد او را یک برین

      هم‌چو شکّر خوردش و چون انگبین

      Rumi (13. Jh. n. Chr.)

    2. Mit dem Suffix /-æ/: /nemunæ/ نمونه
  • Als simple Nomina Agentis:
    1. Mit dem Suffix /-ɒn/: /ɒvængɒn/ آونگان
    2. Im Persischen können bei der Determinativkomposition simple Nomina Agentis durch Nominalpartizipien ersetzt werden:

      گوشت‌خوار /guʃt-xɒr/، ظفرنمون /zæfær-nemun/

      Solche Konstellationen werden selten auch mit anderen Satzkonstituenten eingesetzt, z.B. Imperfektivadverbiale: /ruz-æfzun/ روزافزون

Schreibe einen Kommentar