Posts for Tag : نمودِ نهادی

۱۳×۴. نمودِ نهادیِ بندِ فعلی  0

نمودِ نهادی نشان‌گرِ آن‌ست که آیا نهادِ جمله کنشی را انجام می‌دهد که در بندِ فعلی نهفته است (= نمودِ نهادیِ معلوم) یا نه (= نمودِ نهادیِ مجهول).

نمودِ نهادیِ مجهول در زبانِ پارسیِ میانه از میان رفته و در زبانِ پارسی پیشینه ندارد. در سده‌هایِ اخیر با رو به رو شدنِ مترجمان با زبان‌هایِ اروپایی، برگرداندنِ چنین بندهایِ فعلی با الگویِ زیر انجام می‌پذیرد:

  • ا[Pا[VPبنِ نقلیِ متعدّی] [VPبندِ فعلیِ (پرداخت‌داده) از ریشه‌یِ /ʃæv/ (مصدرِ شدن /ʃodæn/)]].

کشتن (معلوم) کشته شدن (مجهول)

افروخته (معلوم) افروخته شده (مجهول)

خریدند (معلوم) خریده شدند (مجهول)

می‌نواختی (معلوم) نواخته می‌شدی (مجهول)

پوشیده است (معلوم) پوشیده شده است (مجهول)

در این جا نکته‌هایِ زیر چشم‌گیرست:

  1. بندِ فعلیِ مجهول تنها از بنِ نقلیِ متعدّی به دست می‌آید، ولی خود همواره نمودِ مفعولیِ لازم دارد.
  2. مفعولِ مستقیمِ بندِ فعلیِ معلوم، نهادِ بندِ فعلیِ مجهول می‌گردد.
  3. نهادِ بندِ فعلیِ معلوم را می‌توان تبدیل به قیدِ کنش‌گر برایِ بندِ فعلیِ مجهول کرد.

برایِ نمونه:

اسکندر تختِ جمشید را به آتش کشید. (معلوم) تختِ جمشید (به دستِ اسکندر) به آتش کشیده شد. (مجهول)